SciELO - Scientific Electronic Library Online

 
vol.46 issue1Resensies author indexsubject indexarticles search
Home Pagealphabetic serial listing  

Services on Demand

Article

Indicators

Related links

  • On index processCited by Google
  • On index processSimilars in Google

Share


In die Skriflig

On-line version ISSN 2305-0853
Print version ISSN 1018-6441

In Skriflig (Online) vol.46 n.1 Pretoria Aug. 2012

 

ORIGINAL RESEARCH

 

Van Christologie tot Jesulogie? Teologiese gesprek met Sakkie Spangenberg na aanleiding van sy boek Jesus van Nasaret (2009)

 

From Christology to Jesuology? Theological discussion with Sakkie Spangenberg with reference to his book Jesus van Nasaret (2009)

 

 

Jan Harm van Wyk

Unit for Reformed Theology, North-West University, Potchefstroom Campus South Africa

Correspondence

 

 


OPSOMMING

Spangenberg het 'n boeiende boek oor Jesus van Nasaret geskryf waarin hy aandag skenk aan onder meer (vermeende) Ou-Testamentiese agtergronde, om daarna veral dieper in te gaan op verskeie Nuwe-Testamentiese perspektiewe op Jesus. Hy het tot die konklusie gekom dat die onderskeie Nuwe-Testamentiese skrywers elk 'n eie perspektief op Jesus ontwikkel het, perspektiewe wat mekaar soms weerspreek. In elk geval was daar 'n groot verskil tussen die historiese Jesus van Nasaret en die dogmatiese Jesus van die kerklike belydenis. In die kerklike dogma is Jesus vergoddelik, iets wat Hy nooit was of wou wees nie. Die ware Jesus was niemand anders nie as 'n Joodse profeet en wysheidsleermeester. Spangenberg kom tot hierdie gevolgtrekking op grond van wat hy noem 'wetenskaplike studie' en 'n radikaal-kritiese omgang met die Bybel. In hierdie artikel is sowel die filosofiese vertrekpunte as die teologiese konklusies van Spangenberg krities bespreek en bevraagteken.


ABSTRACT

Spangenberg wrote a riveting book on Jesus of Nazareth in which he paid attention to inter alia (alleged) Old Testament background and then proceeded to a more in-depth investigation into several New Testament perspectives on Jesus. He came to the conclusion that the different New Testament authors each developed their own perspective on Jesus, perspectives which were sometimes contradictory. He found a huge difference between the historical Jesus of Nazareth and the dogmatic Jesus of the church confessions. In this church tenet Jesus was deified, something He was not, neither wanted to be. The true Jesus was none other than a Jewish prophet and wisdom teacher. Spangenberg reached this conclusion on the basis of what he called 'scientific' study and a radically critical way of dealing with the Bible. In this article both the philosophical points of departure and the theological conclusions of Spangenberg were discussed and queried critically.


 

 

“Full text available only in PDF format”

 

 

Literatuurverwysings

Armstrong, K., 1999, A History of God, From Abraham to the Present: The 4000-year Quest for God, Vintage Books, London.         [ Links ]

Atanasius: St. Athanasius on the Incarnation, The Treatise De incarnatione verbi Dei, 1970, transl. 'A Religious of C.S.M.V.', Mowbray, London.         [ Links ]

Barrett, P., 2000, Science and theology since Copernicus: The search for understanding, Unisa, Pretoria.         [ Links ]

Bavinck, H., 1908, Wijsbegeerte der Openbaring, Kok, Kampen.         [ Links ]

Bavinck, H., 1928/1929, Gereformeerde Dogmatiek, Deel 1/2, Kok, Kampen.         [ Links ]

Berkhof, H., 1990, Christelijk geloof: Een inleiding tot de geloofsleer, Callenbach, Nijkerk.         [ Links ]

Berkouwer, G.C., 1952, De Persoon van Christus, Kok, Kampen.         [ Links ]

Berkouwer, G.C., 1953, Het Werk van Christus, Kok, Kampen.         [ Links ]

Bonhoeffer, D., 1968 [1937], Navolging, transl. E.A. Franken-Duparc, Ten Have, Amsterdam.

Bornkamm, G., 1974, Jesus van Nasaret, transl. A.B. du Toit, Verenigde Lutherse Seminarie, Kaapstad.         [ Links ]

Bosch, D.J., 1991, Transforming Mission, Paradigm Shifts in Theology of Mission, Orbis Books, New York.         [ Links ]

Chesterton, G.K., 2006, Orthodoxy, Hendrickson, Peabody.         [ Links ]

Claassen, G., 2008, Geloof, bygeloof en ander wensdenkery, Protea, Pretoria.         [ Links ]

Craffert, P.C., 2008, The life of a Galilean Shaman: Jesus of Nazareth in anthropological-historical perspective, Cascade, Eugene.         [ Links ]

Cullmann, O., 1959, The Christology of the New Testament, transl. S.C. Guthrie & C.A.M. Hall, SCM Press, London.         [ Links ]

Dawkins, R., 2007, The God Delusion, Black Swan, London.         [ Links ]

De Gruchy, J.W., 2011, 'Transforming Traditions, Doing Theology in South Africa Today' [Transformerende tradisies, teologie-beoefening in Suid-Afrika vandag], Journal of Theology for Southern Africa 139, 7-17.

Du Plessis, I., 2005, Jesus: Die keuse: Eerlike geloofsvrae oor die Jesusgesprek, Lux Verbi.BM, Wellington.         [ Links ]

Durand, J.J.F., 2005, Doodloopstrate van die geloof: 'n Perspektief op die Nuwe Hervorming, Rapid Access, Stellenbosch.         [ Links ]

Durand, J., 2007, The many Faces of God, Highways and byways on the route towards an orthodox image of God in the history of Christianity from the first to the seventeenth century, Sun Press, Stellenbosch.         [ Links ]

Du Rand, J., 2007, Die A-Z van Openbaring, 'n Allesomvattende perspektief op die boek Openbaring, CUM, Vereeniging.         [ Links ]

Du Toit, A., 2002, Hebreërs vir vandag, 'n Bybelstudie vir dieper delwers, CUM, Vereeniging.         [ Links ]

Du Toit, C.W. (ed.), 1997, Images of Jesus, Unisa, Pretoria.         [ Links ]

Duvenage, S.C.W., 1954, Die navolging van Christus, Pro Rege, Potchefstroom.         [ Links ]

Esterhuyse, W., 2009, God en die gode van Egipte, In die voetspore van die onsienlike, Lux Verbi.BM, Wellington.         [ Links ]

Esterhuyse, W., 2010, Die God van Genesis ... drama in die amfiteater van die OneindigeCMP, Durbanville.         [ Links ]

Flew, A., 2008, There is a God, How the World's most notorius Atheist changed his mind, HarperCollins, New York (including chapters by R.A. Varghese & N.T. Wright).         [ Links ]

Foerster, W., 1965, kúrios, in G. Kittel, (ed.), Theological Dictionary of the New Testament, transl. G. W. Bromiley, pp. 1039-1058, Eerdmans, Grand Rapids.         [ Links ]

Grosheide, F.W., 1929, Hermeneutiek ten dienste van de bestudeering van het Nieuwe Testament, Bottenburg, Amsterdam.         [ Links ]

Heyns, J.A., 1992, Inleiding tot die dogmatiek - aan die hand van die Nederlandse Geloofsbelydenis, NG Kerkboekhandel, Pretoria.         [ Links ]

Hurtardo, L.W., 2005, How on earth did Jesus become a God? Historical Questions about Earliest Devotions to Jesus, Eerdmans, Grand Rapids.         [ Links ]

Janson, M., 2001, Op soek na die ware Jesus, Lux Verbi.BM, Wellington.         [ Links ]

Jonker, W.D., 1977, Christus, die Middelaar, NG Kerkboekhandel, Pretoria.         [ Links ]

Joubert, S., 2009, Jesus: 'n Radikale sprong, CUM, Vereeniging.         [ Links ]

Kennedy, P., 2006, A modern introduction to theology: New questions for old beliefs, Taurus, London.         [ Links ]

König, A., 2001, Die helfte is my nooit oor Jesus vertel nie: 'n Nuwe kyk op die een wat jou lewe verander, Lux Verbi.BM, Wellington.         [ Links ]

König, A., 2009, Die evangelie is op die spel: Die verwarring oor die Bybel, en oor Jesus se lewe, sterwe en opstanding: 'n alternatief op liberalisme en fundamentalisme, Lux Verbi.BM, Wellington.         [ Links ]

König, A., 2010a, Wat kan ek glo? CUM, Vereeniging.         [ Links ]

König, A., 2010b, Alle paaie lei na Jesus, Hoe die groot temas van die Bybel op Jesus uitloop, CUM, Vereeniging.         [ Links ]

Kraemer, H., 1960, Waarom nu juist het Christendom? Callenbach, Nijkerk.         [ Links ]

Kuitert, H.M., 1974, Zonder geloof vaart niemand wel: Een plaatsbepaling van Christendom en kerk, Baarn, Ten Have.         [ Links ]

Kuitert, H.M., 1998, Jezus: Nalatenschap van het Christendom, Schets voor en christologie, Baarn, Ten Have.         [ Links ]

Machovec, M., 1973, Jezus voor atheïsten - met een inleiding van Helmut Gollwitzer, Baarn, Ten Have.         [ Links ]

McLaren, B., 2010, A new kind of Christianity, Ten questions that are transforming the faith, Hodder & Stroughton, London.         [ Links ]

Mofokeng, T.A., 1983, The Crucified amongst the Crossbearers, Towards a black Christology, Kampen, Kok.         [ Links ]

Muller, P. (red.), 2002, Die Nuwe Hervorming, Protea, Pretoria.         [ Links ]

NG Kerk, 1997, Ons Glo Die Drie Fromuleire van Eenheid en Ekumeniese Belydenisse, NG Kerk-Uitgewers, Kaapstad.         [ Links ]

Nolan, A., 1976, Jesus before Christianity, The Gospel of Liberation, David Philip, Cape Town.         [ Links ]

Nolan, A., 2006, Jesus Today: A Spirituality of Radical Freedom, Orbis Books, Maryknoll NY.         [ Links ]

Pannenberg, W., 1991, Systematic Theology, Vol. 2, transl., G.W. Bromiley, Eerdmans, Grand Rapids.         [ Links ]

Pellencin, A.L., 2007, Ateïsme: Die saak teen God, Publiself, Pretoria.         [ Links ]

Polman, A.D.R., s.a., Onze Nederlandsche Geloofsbelijdenis, Verklaard uit het verlede, geconfronteerd met het hede, Deel I, Franker, Wever.         [ Links ]

Ratzinger, J., Pope Benedict XVI, 2007, Jesus of Nazareth, From Baptism in the Jordan to the Transfiguration, Bloomsbury, London.         [ Links ]

Ridderbos, H., 1950, De Komst van het Koninkrijk, Jezus' Prediking volgens de synoptische Evangeliën, Kampen, Kok.         [ Links ]

Ridderbos, H., 1966, Paulus, Ontwerp van zijn theologie, Kampen, Kok.         [ Links ]

RKK: Rooms-Katolieke Kerk: Constituties en Decreten van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie, 1967, Katholiek Archief, Amersfoort.         [ Links ]

Satterthwaite, P.E., Hess, R.S. & Wenham, G.J. (eds.), 1995, The Lord's anointed: interpretation of Old Testament Messianic texts, Grand Rapids, Paternoster.         [ Links ]

Schulze, L.F., 1978, Geloof deur die eeue, NG Kerkboekhandel, Pretoria.         [ Links ]

Schutte, F., 2008, Jesus' resurrection in Joseph's garden: a postmodern revisit, Protea, Pretoria.         [ Links ]

Seeberg, R., 1964, Text-book of the History of Doctrines (1), Eerdmans, Grand Rapids.         [ Links ]

Sevenster, G., 1946, De Christologie van het Nieuwe Testament, Holland Uitg., Amsterdam.         [ Links ]

Smith, N., 2010, Mosaïek van mense, Onmoetings wat my denke en lewe radikaal verander het, Bybel-Media, Wellington.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 1985, 'Die Christologiese uitleg van die Ou Testament en die implikasies vir die prediking', Scriptura 16, 29-46.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 1994, 'Paradigmaveranderinge in die Bybelwetenskappe, 'n Bydrae tot die gesprek tussen die Bybelwetenskappe en Sistematiese Teologie', Religie en Teologie (1&2), 144-184.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 1998, Perspektiewe op die Bybel, God se Woord in mensetaal, Van Schaik, Pretoria.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2002a, 'Die Bybel en die Nuwe Hervorming' in P. Muller (red.), Die Nuwe Hervorming, pp. 88-111, Protea, Pretoria.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2002b, 'Hoe dink vandag se mense oor die Bybel?', Verbum et Ecclesia 23(1), 183-195.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2002c, 'Beleef die Christelike teologie soos met die vorige eeu weer 'n paradigmaverskuiwing?', HTS Teologiese Studies 58(1), 100-117.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2003, 'Wat moet ons weet en wat kan ons glo?', Ned Geref Teologiese Tydskrif 44 (1&2), 147-160.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2006, 'Oor doodloopstrate en omweë: Kanttekeninge by die boek - Doodloopstrate van die geloop - 'n Perspektief op die Nuwe Hervorming', Verbum et Ecclesia 27, 361-373.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2009, Jesus van Nasaret, Griffel, Kaapstad (met die medewerking van Pieter Botha en Maretha Jacobs).         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J, 2010a, epos, 02 November 2010.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J, 2010b, epos, 25 November 2010.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2011a, 'Brief: Niks leef voort ná die dood', Beeld/By, 2, 28 Feb.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2011b, Die Jesus Seminaar vier sy eerste kwarteeu: nabetragtings van 'n buitenstander, besigtig op 15 Mei 2011(1-22), van http://www.litnet.co.za/cgi-bin/giga.cgi?cmd=cause_dir_news_item&cause_id=1270&news_id103440&cat_id=1905        [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2011c, 'Opstandingsverhale en opstandingsdogma', HTS Teologiese Studies, 67(1), 551-558.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2011d, epos, 18 Julie, spangijj@unisa.ac.za.         [ Links ]

Staniloae, D., 1984, Orthodoxe Dogmatik, transl. H. Pitters, Benziger Verlag, Zürich.         [ Links ]

Stoker, H.G., 1994, Die Jehovah-Getuies: 'n Onchristelike Kulte?, Th.D. Proefskrif, PU CHO Potchefstroom.         [ Links ]

Strobel, L., 1998, The Case for Christ, A Journalist's personal Investigation of the Evidence for Jesus, Zondervan, Grand Rapids.         [ Links ]

Stylianopoulos, T.G., 2008, 'Scripture and tradition in the church' in M.B. Cunningham & E. Theokritoff (eds.), Orthodox Christian theology, pp. 21-34, Cambridge University Press, Cambridge. http://dx.doi.org/10.1017/CCOL9780521864848.002        [ Links ]

Tshehla, S., 2005, 'Book review: Izak Spangenberg: Perspectives on the Bible' [Boekresensie: Izak Spangenberg: Perspektiewe op die Bybel], Journal for Theology for Southern Africa 122, 127-128.

Van Aarde, A., 2001, Fatherless in Galilee: Jesus as Child of God, Trinity, Harrisburg.         [ Links ]

Van de Beek, A., 1998, Jezus Kurios, De Christologie als hart van de theologie, Spreken over God, reeks 1, deel 1, Kok, Kampen.         [ Links ]

Van der Merwe, K., 2011, 'Middagete met Sakkie Spangenberg, Hoe slaap dominee dan?', Beeld/By 3, 26 Maart.         [ Links ]

Van der Walt, T., 2006, Die Messias het gekom! 'n Gids in die evangelies vir toegewyde Bybel-studente, Potchefstroomse Teologiese Publikasies, Potchefstroom.         [ Links ]

Van der Watt, J. (red.), Joubert, S., Tolmie, F. & De Villiers, P., 2010, Wie sê julle is Ek? Jesus deur die oë van ander, CUM, Vereeniging.         [ Links ]

Van Niekerk, A.A., 2005, Geloof sonder sekerhede: Besinning oor eietydse gelowiges, Lux Verbi BM., Wellington.         [ Links ]

Van Niekerk, A.A., 2007, 'Oor tradisie, hermeneutiek en wetenskap: Mistastings in Sakkie Spangenberg se lesing: Geloof sonder sekerhede: besinning vir eietydse gelowiges', Nederduits Gereformeerde Teologiese Tydskrif 48(3&4), 674-685.         [ Links ]

Van Wyk, J.H., 2003, 'Die Nuwe Hervorming: Verwagting of verydeling?', In die Skriflig 37(3), 345-373.         [ Links ]

Vorster, J.M., 2008, The challenge of contemporary religious fundamentalism, Pretoria, Unisa.         [ Links ]

Wessels, F., 2006, Wie was Jesus regtig? Oor die historiese Jesus, Lux Verbi BM., Wellington.         [ Links ]

Wright, N.T., 2003, The Resurrection of the Son of God, vol. 3, Fortress Press, Minneapolis, MN.         [ Links ]

Yancey, P., 2005, Spirituele Oorlewing, Hoe my geloof die kerk oorleef het, CUM, Vereeninging.         [ Links ]

 

 

Correspondence:
Amie van Wyk
PO Box 11692, Silver Lakes
Pretoria 0054
South Africa
Email: amiejanvw@gmail.com

Received: 15 Mar. 2011
Accepted: 25 Aug. 2011
Published: 05 Nov. 2012

Creative Commons License All the contents of this journal, except where otherwise noted, is licensed under a Creative Commons Attribution License