ORIGINAL RESEARCH

 

Teokrasie: Beskouings oor Calvyn en die Nederlandse Geloofsbelydenis, art. 36 -'n bydrae tot 'n noodsaaklike gesprek

 

Theocracy: Views on Calvin and the Confessio Belgica, art. 36 - a contribution to an important debate

 

 

P. Coertzen

Fakulteit Teologie, Universiteit van Stellenbosch, STELLENBOSCH. E-pos: pc@sun.ac.za

 

 

---

OPSOMMING

Calvyn word dikwels gesien as 'n voorstander van teokrasie en die Nederlandse Geloofsbelydenis (NGB), artikel 36 as 'n teokratiese belydenis. Hierdie artikel ondersoek die standpunt van verskillende skrywers oor hierdie beskouing en kom tot die gevolgtrekking dat Calvyn nie 'n teokraat was nie en die NGB art. 36 nie 'n teokratiese belydenis nie. Die vraag word tereg gevra waar Calvyn, die NGB en verskillende lande van Europa (waaronder Switzerland en Nederland) se beskouing oor kerk en owerheid ten tye van die Reformasie dan vandaan kom. Die argument word gevoer dat dit, in reaksie teen die Rooms Katolieke Kerk se teokratiese beskouings soos in die Corpus Iuris Canonici verwoord, 'n teruggrype was na die historiese beskouing oor kerk en owerheid sedert die tyd van Konstantyn. Hierdie beskouing het ook in Suid-Afrika vanaf 1652-1994 gegeld. Die artikel poog ook om aan te toon wat nuut in Calvyn se beskouing oor kerk en owerheid was.

Kernbegrippe: Calvyn, kerk en staat, Konstantinianisme, Nederlandse Geloofsbelydenis/Confessio Belgica, pouslike revolusie, teokrasie

---

ABSTRACT

John Calvin is often seen as a supporter of theocracy and the Dutch Confession of Faith (Confessio Belgica) art. 36 as a theocratic confession. This article looks at the views of various authors on this matter and comes to the conclusion that Calvin was not a supporter of a theocracy and the Dutch Confession, art. 36 is not a theocratic confession either. The question is then asked where the views of Calvin, the Dutch Confession and various countries (inter alia Switzerland, and the Netherlands) at the time of the Reformation on the relationship between church and state came from. As an answer to this question the argument is put that, in reaction to the theocracy of the Roman Catholic Church (as can been found in the Corpus Iuris Canonici), it was a returned the historical view on church and state that had been current since the time of Constantine. These views were also applied in South Africa from 1652-1994. An attempt is also made to show what was new in Calvin's views on church and state.

Key concepts: Calvin, church and state, Constantinianism, Dutch Confession of faith/Confessio Belgica, papal revolution, theocracy

---

 

 

“Full text available only in PDF format”

 

 

Geraadpleegde bronne

BERKHOF, H. & DE JONG, O. 1957. Geschiedenis der kerk. Nijkerk: Callenbach.         [ Links ]

BERMAN, H.J. 1999. Law and revolution: the formation of the Western legal tradition. Cambridge: Harvard University Press.         [ Links ]

BIÉLER, A. 2005. Calvin's economic and social thought. Trans. from the original French by J. Greig. Geneva: World Alliance of Reformed Churches, World Council of Churches.         [ Links ]

CALVYN, J. 1559. Institutes of the Christian religion. (In McNeill, J.T., ed. The library of Christian classics. Vol. 21. Trans. by F.L. Battles. Philidelphia: Westminster Press.         [ Links ])

CALVYN, J. 1981 [1541]. Ordonnances ecclésiastiques. (In Pont, A. Die historiese agtergronde van ons kerklike reg. Pretoria: HAUM. p. 22-47.)

COERTZEN, P. 2009. Calvin revisited: acknowledgement and challenge re church and state. Nederduitse gereformeerde teologiese tydskrif, 50(3 & 4):567-579.         [ Links ]

COETZEE, C.F.C. 2006. Godsdiensvryheid in die lig van artikel 36 NGB. Nederduitse gereformeerde teologiese tydskrif, 47(1 & 2):143-157.         [ Links ]

DANKBAAR, W.F.1957. Calvijn zijn weg en werk. Nijkerk: Callenbach.         [ Links ]

DE KRUIJFF, G. 2009. Theocratie en vreemdelingschap. (In Rinse Reeling, B., De Leede, B. & Spronk, K., red. Het Calvinistisch ongemak: Calvijn als erflater en provocateur van de Nederlandse Protestantisme. Kampen: Kok. p. 137-142.         [ Links ])

DURHAM, W.C. 1996. Perspectives on religious liberty: a comparative framework. (In Van der Vyver, J.D. & Witte, J. Jr. 1996. Religious human rights in global perspective: legal perspectives. The Hague: Nijhoff. p. 1-44.         [ Links ])

FOURIE, P.J. 2006. Godsdiensvryheid in die ban van die NGB art 36: seën of vloek? Nederduitse gereformeerde teologiese tydskrif, 47(1 & 2):158-172.         [ Links ]

HAT kyk VERKLARENDE HANDWOORDEBOEK VAN DIE AFRIKAANSE TAAL

HIEMSTRA, J.L. 2005. Church, state and the kingdom of God: an overview. REC focus, 5(2):3-49.         [ Links ]

JONKER, W.D. 1994. Bevrydende waarheid: die karakter van die gereformeerde belydenis. Welligton: Hugenote uitgewers.         [ Links ]

LLAQUET DE ENTRAMBASGUAS, J.L. 2009. The teaching of church and state relations in Spain. Elektroniese kopie van lesing gehou by die Regsfakulteit, Universiteit van Stellenbosch op 25 Augustus 2009.         [ Links ]

POLMAN, A. s.a. Woord en belijdenis: eenvoudige verklaring van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. 2e dl. Franeker: Wever.         [ Links ]

PRAAMSMA, L. s.a. Calvijn. Wageningen: Zomer & Keuning.         [ Links ]

SCHOLTEN, L.W.G. 1961. Theocratie. (In Grosheide, F.W. & Van Itterzon, G.P. Christelijke Encyclopedie. Vol. 6. Kampen: Kok. p. 352-353.         [ Links ])

VAN DER BELT, H. 2009 The exegetical background of Calvin's view of the government. Aix: IRTI Conference. (Unpublished.         [ Links ])

VAN DER ZWAAG, K. 1999. Onverkort of gekortwiekt? Artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de spanning tussen overheid en religie: een systematisch-historische interpretatie van een "omstreden" geloofsartikel. Heerenveen: Groen.         [ Links ]

VAN WYK, J.H. 2008. Teokrasie. (In Christelike Kernensiklopedie. Wellington: Lux Verbi.BM. p. 1074.         [ Links ])

VERKLARENDE HANDWOORDEBOEK VAN DIE AFRIKAANSE TAAL. 1981. Johannesburg: Perskor.         [ Links ]

WITTE, J. Jr. 2000. Religion and the American constitutional experiment: essential rights and liberties. Boulder: Westview.         [ Links ]

WITTE, J. Jr. 2007. The reformation of rights: law, religion, and human rights in early modern Calvinism. New York: Cambridge University Press.         [ Links ]

WITTE, J. Jr. 2008. Introduction. (In Witte, J. Jr. & Alexander, F.E. Christianity and law: an introduction. Cambridge: Cambridge University Press. p. 1-33.         [ Links ])