ORIGINAL RESEARCH

 

Uitgangspunte vir staatsoptrede in die Institusie van Calvyn soos vergelyk met uitgangspunte van Suid-Afrika se Handves van Regte (1996)

 

Points of departure for the state in the Institutes of Calvin compared with points of departure of the South African Bill of Rights (1996)

 

 

P.J. Strauss

Departement Ekklesiologie, Universiteit van die Vrystaat, BLOEMFONTEIN. E-pos: straussp@ufs.ac.za

 

 

---

OPSOMMING

In die laaste hoofstuk van sy "Institusie" gee die hervormer Johannes Calvyn (1509-1564) aandag aan die staat en die taak van die staatsowerheid. Calvyn se beskouings is sterk deur die Bybel beïnvloed. Daarom sien hy staatsregering as 'n instelling wat deur God verordineer is. Wat hom betref, moet geregtigheid en billikheid die grense van alle staatswette wees. Die Suid-Afrikaanse "Handves van Regte" word geag die hoogste wet in die land te wees waaraan alle ander staatswette ondergeskik is. Om chaos te voorkom, of te verhoed dat mense die wet verkeerd toepas, vorm die Grondwetlike Hof die finale gesag ten opsigte van die interpretasie van die Grondwet. Dit maak van Suid-Afrika 'n regstaat. Alhoewel Calvyn, soos ook die "Handves", almal regverdig wil behandel, loop sy beskouings met dié van die "Handves" uiteen oor die vraag of die staat 'n dienaar van God is.

Kernbegrippe: denkklimaat van Calvyn verskil van Handves, staatsowerheid: deur God gewettig en nie deur meerderheid van bevolking nie, staatsowerheid: dienaar van God, staatswette: moet billik wees

---

ABSTRACT

In the last chapter of his "Institutes" the reformer John Calvin (1509-1564) concentrates on points of departure for the state and on the task of the state government. Calvin is strongly influenced by the Bible and sees the state government as being ordained by God to exercise justice in society. For him justice and fairness should be the norm for every law created by the state. The South African "Bill of Rights" is regarded as the highest law in the country. To prevent chaos or people exercising the law wrongly, the Constitution with the "Bill of Rights" in the final instance should be interpreted by the Constitutional Court. This makes South Africa a just state or a society governed by the constitution or law. Although Calvin, like the "Bill of Rights", has a feeling for justice to all, he and the Bill part company on the important issue that the state should be seen as a servant of God.

Key concepts: government: legitimised by God and not by the majority of people, laws of the state should be fair and reasonable, points of departure for Calvin differ from Bill of Rights, state government: a servant of God

---

 

 

“Full text available only in PDF format”

 

 

Geraadpleegde bronne

BALKE, W. 1973. Calvijn en de doperse radikalen. Amsterdam: Ton Bolland.         [ Links ]

CALVIJN, J. s.a. Institutie of onderwijzing in de Christelijke godsdienst. Dl. 3. Trans. by A. Sizoo. Delft: Meinema.         [ Links ]

CALVIN, J. 1947 [1539]. Commentaries on the epistle of Paul the apostle to the Romans. Trans. by J. Owen. Grand Rapids: Eerdmans.

CALVIN, J. 1948. Commentaries on the catholic epistles. Trans. by J. Owen. Grand Rapids: Eerdmans.         [ Links ]

CONSTITUTIONAL ASSEMBLY. 1997. The constitution of the Republic of South Africa 1996. Wynberg: Hn Communications.         [ Links ]

DE JONG, O. 1987. Geschiedenis der kerk. Nijkerk: Callenbach.         [ Links ]

DEGENAAR, J. 1996. Red demokrasie in Suid-Afrika van Jakobyne en populiste. Die Volksblad: 9, 27 Jul.         [ Links ]

DLAMINI, C.F.M. 1995. Human rights in Africa. Johannesburg: Butterworths.         [ Links ]

DOUMA, J. & VAN DER VEGT, W.H. 1978. Het gepredikte Woord. Franeker: Wever.         [ Links ]

DU PLESSIS, L.M. 1977. Calvyn oor die staat en die reg. 2e uitg. Potchefstroom: PU vir CHO.         [ Links ]

KLEYN, D. & VILJOEN, F. 1998. Beginnersgids vir regstudente. 2e uitg. Kenwyn: Juta.         [ Links ]

KUIPER, B.K. 1995. The church in history. Grand Rapids: Eerdmans.         [ Links ]

POLMAN, A.D.R. s.a. Onze Nederlandsche Geloofsbelijdenis. Dl. 4. Franeker: Wever.         [ Links ]

PONT, A.D. 1986. Verbond en volkskerk. Hervormde teologiese studies, 42(1): 28-76.         [ Links ]

PRAAMSMA, L. s.a. Calvijn. Wageningen. Zomer & Keunings.         [ Links ]

RAUTENBACH, I.M. & MALHERBE, E.F.J. 1998. What does the constitution say? Pretoria: Van Schaik.         [ Links ]

SCHIPPERS, R. 1959. Johannes Calvijn. Kampen: Kok.         [ Links ]

SMIT, C.J. 1984. God se orde vir sy kerk. Pretoria: NG Kerkboekhandel.         [ Links ]

STRAUSS, P.J. 1992. Kerk, staat en politieke modelle in "Kerk en Samelewing - 1990". Hervormde teologiese studies, 48(3 & 4):943-956.         [ Links ]

STRAUSS, P.J. 1998. God's servant working for your own good: notes from modern South Africa on Calvins commentary on Romans 13:1-7 and the state. Hervormde teologiese studies, 54(1 & 2):24-35.         [ Links ]

VAN NIEKERK, A. 1987. Staatsgesag en burgerlike ongehoorsaamheid. (In Du Toit, D.A. Staatsgesag en burgerlike ongehoorsaamheid. Kaapstad: Lux Verbi.BM. p. 7-19.         [ Links ])

VORSTER, N. 2003. Kerk en menseregte binne 'n regstaat. Potchefstroom: Potchefstroomse Teologiese Publikasies.         [ Links ]

ZUMA, J. 2009. Aangehaal in artikel. Die Volksblad: 6, 24 Mrt.         [ Links ]