ORIGINAL RESEARCH

 

Die rol van die etiek in die prediking: Nuwe navorsing in Nuwe Testamentiese etiek en die implikasie daarvan vir die prediking

 

The role of ethics in preaching: New research in New Testament ethics and the implication for preaching

 

 

Kobus Kok

Departement Nuwe Testament Studies, Universiteit van Pretoria, Suid-Afrika

Correspondence

 

 

---

ABSTRACT

To the Reformers, legalism was one of the greatest dangers that threatened the heart of preaching and Christian life in general. Luther argued that where preaching solidifies and degenerates into legalism, the essence of the gospel of grace is lost. Therefore, the dynamic relationship between identity, ethics and ethos in the New Testament has to be rediscovered. It is argued that the classical Bultmanian distinction between indicative and imperative does not do justice to the implicit ethical dimension of Biblical texts. New research into ethics, represented by Zimmermann's heuristic categories, may help us in rediscovering the implicit ethical dimensions in the New Testament. Those who want to speak of the theology of ethical preaching should also take the new research in New Testament ethics into consideration.

Keywords: etiek; hermeneutiese; wettiesheid; moraliteit; prediking; hervormde

---

 

 

Full text available only in PDF format.

 

 

Literatuurverwysings

Allen, D., 1989, Christian belief in a postmodern world: The full wealth of conviction[Christelike geloof in 'n postmoderne wê         [ Links ]reld: Die volle rykdom van die veroordeling], Westminster, Louisville.

Bosch, D.J., 1991, Transforming mission, paradigm shifts in the theology of mission[Transformasie missie,         [ Links ] paradigma verskuiwings in die teologie van die sending], Oribis Books, New York.

Bourdieu, P., 1991, Language and symbolic power [Taal- en simboliese mag],         [ Links ] Harvard University Press, Cambridge.

Brueggemann, W., 1995, The Psalms and the life of faith [Die Psalms en die lewe van geloof],         [ Links ] Augsburg Fortress, Minneapolis.

Burger, C.W., 1995, Gemeentes in transito, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Burger, C.W., 1999, Gemeentes in die kragveld van die Gees, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Burger, C.W., 2001, Ons weet aan wie ons behoort, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Burger, C.W., Müller B.A. & Smit D.J., 1996, Riglyne vir die prediking oor die Christelike deugde, Woord teen die lig III/4, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Burridge, R.A., 2007, Imitating Jesus. An inclusive approach to New Testament ethics,         [ Links ] [Imiteer Jesus. 'n Inklusiewe benadering tot Nuwe Testament Etiek] Eerdmans, Grand Rapids.

Campbell, W.S., 2008, Paul and the creation of Christian identity [Paulus en die skepping van die Christelike identiteit],         [ Links ] T&T Clark, New York.

Cilliers, J., 1996, Die uitwissing van God op die kansel, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Cilliers, J., 1998, Die uitwysing van God op die kansel, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Cilliers, J., 2000, Die genade van gehoorsaamheid, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Cilliers, J., 2003, 'Die verhouding tussen Skrifbeskouing en prediking', Nederduitse Gereformeerde Teologiese Tydskrif 44(1-2), 20-28.         [ Links ]

Cilliers, J., 2004, Die lewende stem van die Evangelie: Nuut gedink oor die basiese beginsels van prediking, SUN Press, Stellenbosch.         [ Links ]

Dijk, K., 1955, Dienst der prediking [Diens van prediking],         [ Links ] Kok, Kampen.

Du Toit, A.B. (ed.), 2009, Focussing on the message [Fokus op die boodskap],         [ Links ] Protea, Pretoria.

Dunn, J., 2005, The new perspectives on Paul [Die nuwe perspektiewe oor Paulus],         [ Links ]Eerdmans, Grand Rapids.

Ebeling, G., 1967, Wort und Glaube I [Woord en geloof],         [ Links ] Mohr Siebeck, Tübingen.

Friedman, T.L., 2008, The world is flat. A brief history of the twenty-first century [Die wê         [ Links ]reld is nie rond nie. 'n Kort geskiedenis van die twintigste eeu], Farrar, Straus and Giroux.

Grobler, C.S., 1983, 'Kategismusprediking - Is dit Skrifprediking?', ThM vehandeling, Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys (nou Noordwes Universiteit), Potchefstroom.         [ Links ]

Johnston, G.J., 2001, Preaching to a post modern world [Prediking vir 'n post-morderne wê         [ Links ]reld], Baker Books, Grand Rapids.

Joubert, P., 2008, 'Die belydenis van Jesus Christus in die prediking om eietydse hoorders tot geloof te bring', PhD-proefskrif, Departement Praktiese Teologie, Universiteit van Pretoria.         [ Links ]

Joubert, S.J., 2010, Jesus - 'n radikale sprong, CUM, Kaapstad.         [ Links ]

Kok, J., 2008, 'Siekte en gebrokenheid teenoor genesing en restourasie in Johannes', PhD proefskrif, Departement Nuwe Testament, Universiteit van Pretoria.         [ Links ]

Kok, J., 2009, 'Die Opstanding van Jesus as Kulminerende Genesingshandeling in Johannes', Verbum et Ecclesia 30(1), 112-147.         [ Links ]

Kok, J. & Kok, G.J., 2010, Die metodiek van eksegese, Crink, Pretoria.         [ Links ]

Kok, J. & Niemandt, N., 2009, 'Rediscovering a missional incarnational ethos '[Herontdekking van 'n missionale, verpersoonlike etos] HTS Teologiese Studies/Theological Studies 65(1), 1-7.

Koopman, N. & Vosloo, R., 2002, Die ligtheid van die lig. Morele oriëntasie in 'npostmoderne tyd, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Lategan, B., 2009, 'new Testament hermeneutics (part 1 & 2): Defining moments in the development of Biblical hermeneutics [Nuwe Testamentiese Hermeneutiek (deel 1 & 2): Bepaalde oomblikke in die ontwikkeling van Bybelse Hermeneutiek]', in A.B. Du Toit (ed.),Focussing on the message, pp. 13-63, 65-105, Protea, Pretoria.

Long, T.G., 1990, 'The use of scripture in contemporary preaching [Die gebruik van die Skrif in hedendaagse prediking]', Interpretation 44(4), 341-352.

Long, T.G., 2009, Preaching from memory to hope [Van nagedagte na hoop: 'n Prediking],         [ Links ] Westminster John Knox Press, Louisville.

McGrath, A.E., 1990, The genesis of doctrine [Die ontstaan van die leer],         [ Links ] Basil, Blackwell.

Meeks, W.A., 1993, The origins of Christian morality [Die oorsprong van Christelike moraliteit],         [ Links ] Yale University Press, New Haven.

Miller, R., 2004, The millennium matrix: Reclaiming the past, reframing the future of the church [Die millennium matriks: Die terugwinning van die verlede,         [ Links ] her-evaluering van die toekoms] , Jossey-Bass, San Francisco.

Murray, W.E., 2006, Geographies of globalization [Geografie van globalisering],         [ Links ] Routledge, New York.

Niemandt, N., 2007, Nuwe drome vir nuwe Werklikhede, Lux Verbi, Wellington.         [ Links ]

Oberholzer, J.P., 1989, 'Die Heildelbergse kategismus in sy eerste jare', HTS Teologiese Studies/ Theological Studies 45(3), 598-610.         [ Links ]

Painter-Morland, M., 2008, Business ethics as practice: Ethics as the everyday business of business [Sake-etiek as 'n oefenlopie: Etiek as die alledaagse bedryf van besigheid],         [ Links ] Cambridge University Press, Cambridge.

Peeters, T.J., 2003, Re-imagine! Business excellence in a disruptive age [Her-verbeel! Besigheid voortreflikheid in 'n verdeelde tydperk],         [ Links ] Dorling Kindersley, London.

Pieterse, H.J.C., 1979, Skrifverstaan en prediking. Die verhouding van woordgebeure enverstaansgebeure by Gerhard Ebeling as antwoord op die nood van die prediking, N.G. Kerkboekhandel, Pretoria.         [ Links ]

Pieterse, H.J.C., 2005, 'Die rol van Godskennis in die ontmoetingsgebeure met God in die prediking', In die Skriflig 39(3), 409-422.         [ Links ]

Powell, M.A., 2009, Introducing the New Testament [Die bekendstelling van die Nuwe Testament],         [ Links ] Baker Academic, Grand Rapids.

Ridderbos, H.N., 1997, Paul: An outline of his theology [Paulus: 'n Uiteensetting van sy teologie],         [ Links ] Eerdmans, Grand Rapids.

Roxburgh, A.J., 2005, The sky is falling: Leaders lost in transition [Die hemel is besig om te val: Leiers verlore in oorgang],         [ Links ] Allelon, Eagle.

Roxburgh, A.J., 2010, Missional map-making: Skills for leading in transition[Sendingskartografie: Vaardighede vir leierskap in oorgang],         [ Links ] Jossey Bass, San Francisco.

Smit, A., 1995, Nuut gedink oor leierskap in gemeentes, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2003, 'Wat moet ons weet en wat kan ons nog glo?', Nederduitse Gereformeerde Teologiese Tydskrif 44(1&2), 147-160.         [ Links ]

Spangenberg, I.J.J., 2004, 'Om oor God te praat: 'n Kritiese oorsig van gesprekke onder Afrikaanssprekende Christene van die gereformeerde tradisie (1998-2003)', Verbum et Ecclesia 25 (1), 274-293.         [ Links ]

Spoelstra, B., 1991, 'Die sogenaamde kategismuspreek - vanwaar, waarom en hoe?', In die Skriflig 25(3), 363-382.         [ Links ]

Steyn, G.J., 2005, 'Die NG Kerk se identiteitskrisis: Aanloop, terreine van beïnvloeding en Reaksies', Nederduitse Gereformeerde Teologiese Tydskrif 46(3&4), 550-559.         [ Links ]

Sweet, L. & Viola, F., 2010, Jesus manifesto: Restoring the supremacy and sovereignty of Jesus Christ [Jesus manifest: Die herstel van die oppergesag en die soewereiniteit van Jesus Christus],         [ Links ] Thomas Nelson, Nashville.

Turner, J.H., 1974, The ritual process: Structure and anti-structure [Die rituele process: Struktuur en anti-struktuur],         [ Links ] Cornell University Press, Ithaca.

Van der Watt, J.G., 2002, Hoe lees ons die Bybel?, CUM, Vereeniging.         [ Links ]

Van der Watt, J. G., 2005, 'Huidige uitdagings vir die Ned Geref Kerk rakende fasette van skrifhantering', Nederduitse Gereformeerde Teologiese Tydskrif 46(1&2), 247-259.         [ Links ]

Van der Watt, J.G. & Kok, J., 2010, 'Violence in John', in J.W. Van Henten & P. De Villiers (eds.), Violence in the New Testament, Brill, Leiden (forthcoming).         [ Links ]

Van der Watt, J.G., 2010, 'Die skadukant van die Johannese etiek', seminaarlesing van die NENT-byeenkoms in die winter van 2010, Departement Nuwe Testament, Universiteit van Pretoria.         [ Links ]

Van Eck, E. & Kok, J., 2010, 'Ensiklopedie van die Nuwe Testament en die sosiale waardes van die antieke Mediterreense wêreld van die eerste eeu', BTh-lesingmateriaal, Departement Nuwe Testament, Universiteit van Pretoria.         [ Links ]

Vosloo, R., 1996, 'Etiese perspektiewe op die Christelike deugde met die oog op die prediking', in C.W. Burger, B.A. Muller & D.J. Smit (reds.), Riglyne vir die Prediking oor die Christelike Deugde, Woord teen die Lig III/4, Lux Verbi, Kaapstad.         [ Links ]

Weatley, M.J., 2006, Leadership and the new science. Discovering order in a chaotic world[Leierskap en die nuwe wetenskap.         [ Links ] Ontdek orde in 'n chaotiese wêreld], Berrett-Koehler, San Francisco.

Wethmar, C.J., 1977, Dogma en verstaanshorison, Rodopi, Amsterdam.         [ Links ]

Wethmar, C.J., 2003, 'Mdiv-lesingaantekeninge', Departement Dogmatiek en Christelike Etiek, Universiteit van Pretoria.         [ Links ]

Wolter, M., 2009, Theologie und Ethos im frühen Christentum [Teologie en etiek in die vroeë         [ Links ] Christendom], WUNT 236, Mohr Siebeck, Tübingen.

Zimmermann, R., 2009a, 'The implicit ethics of New Testament writings [Die ingelsote etiek van die Nuwe Testament]', Neotestimentica 43(2), 399-432.

Zimmermann, R. (ed.), 2009b, Jenseits von Indikativ und Imperativ. Kontexte und Normen neutestamentlicher Ethik/Contexts and Norms of New Testament Ethics, Bd. 1, WUNT 238, Mohr Siebeck, Tübingen.         [ Links ]

Zimmermann, R. (ed.), 2010, Moral language in the New Testament [Morele taal in die Nuwe Testament],         [ Links ] Mohr Siebeck, Tübingen (forthcoming).

 

 

Correspondence:
Kobus Kok
Departement Nuwe Testament Studies, Fakulteit Teologie
Universiteit van Pretoria
Lynnwoodstraat
Hatfield 0083
Pretoria
Suid-Afrika
Email: kobus.kok@up.ac.za

Received: 09 Feb. 2010
Accepted: 17 Aug. 2010
Published: 08 Nov. 2010