The history of Afrikaans speaking churches in South Africa and the option of ecumenism

 

 

Erna Oliver

Department of Christian Spirituality, Church History and Missiology, University of South Africa, Pretoria, South Africa

 

 

---

ABSTRACT

Throughout history, and especially after the Reformation, Christians increasingly divided into groups and denominations while all Christians confessed their continued belief in "one church". Using South Africa in general and the ecumenical activities (both past and present) of the traditional Afrikaans speaking churches as source, an evaluation is made regarding the function of words like "ecumenism" and "unity" in the organisational structures and lives of members of these denominations. The firm belief of each denomination that it is the only true church is only one of several red lights flashing, all indicating that ecumenism is used to cover a vast array of malpractices and that unity is defined not in terms of what the Bible prescribes but according to what people want it to mean. Ecumenical relations are formed according to prescribed rules, providing the practice with a false air of legitimacy. Ecumenism provides a human detour around the Biblical commands to make disciples and practise love.

---

 

 

“Full text available only in PDF format”

 

 

Works consulted

Ahlers, GH 1954. Getuienisse oor die Afrikaanse volkskarakter tot by die aanvang van die Groot Trek. Ongepubliseerde verhandeling. Universiteit van Pretoria.         [ Links ]

Akenson, DH 1992. God's peoples: covenant and land in South Africa, Israel, and Ulster. New York: Cornell University Press.         [ Links ]

Barth, K 1949. Dogmatics in outline. Translated by GT Thomson. London: SCM.         [ Links ]

Barret, DB, Kurian, GT & Johnson, TM (eds.) 2001. World Christian encyclopaedia: a comparative survey of churches and religions in the modern world, Volume 1. New York: Oxford University Press.         [ Links ]

Bavinck, JH 1965. Die Gereformeerde Kerk van Suid-Afrika en sending. Pro Veritate 3(12), 1-16.         [ Links ]

Berkhouwer, GC 1970. De Kerk. 1. Eenheid en katholociteit. Kampen: Kok.         [ Links ]

Booyens, B 1963. Kerk en staat 1795-1843. Ongepubliseerde verhandeling. Universiteit van Stellenbosch.         [ Links ]

Bosman, DB 1923. Oor die afkoms van die Boere. Tydskrif vir Wetenskap en Kuns 1, 206-214.         [ Links ]

Buitendag, J 2008. Ecclesia reformata semper reformanda - die ongemaklike eis. Hervormde Teologiese Studies 64(1), 123-138.         [ Links ]

Burger, C 2009. Is kerklike eenheid moontlik?, in Burger, Van der Watt, Stander et al, Die 50 grootste geloofsvrae, 165-169. Vanderbijlpark: Carpe Diem.         [ Links ]

Cachet, FL 1866. Aan de leden der Nederduitsch Gereformeerde kerk in de Z.A. Pietermaritzburg: Republiek.         [ Links ]

Census 2001. Primary tables South Africa. Census returns for 1996 and 2001 compared.         [ Links ]

Coetzee, CFC 2006. Calvyn en die eenheid van die kerk. Acta Theologica (1), 16 -35        [ Links ]

Den Boer, W 1966. Terminologie en waardeoordeel in de geschiedwetenschap. Standpunte 19(4), 23-35.         [ Links ]

Dreyer, WA. Die effek van institusionalisering op die Hervormde Kerk. www.gemeentes.co.za/dokumente/kruisgewys/kleingemeentes/NHKA%20Institusionalisering.doc. Datum opgeroep: 11 Januarie 2010.         [ Links ]

Dreyer, WA 2006. Die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika as volkskerk: Oorsig en herbesinning. Hervormde Teologiese Studies 62(4), 1337-1368.         [ Links ]

Du Rand, JA 1987. Johannes 17: Jesus se gebed om eenheid te midde van krisis en konflik, in Breytenbach, JC (red.). Eenheid en konflik: eerste beslissinge in die geskiedenis van die Christendom, 105-133. Pretoria: NG Kerkboekhandel.         [ Links ]

Engelbrecht, SP 1953. Geskiedenis van die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika. Kaapstad, Pretoria: HAUM, De Bussy.         [ Links ]

Gaum, F 2009. Kerkeenheid is nie nonsens nie maar 'n dringende vereiste. Rapport. 12 Julie 2009. www.rapport.co.za Datum opgeroep: 13 Januarie 2010.         [ Links ]

Gerdener, GBA 1959. Die Afrikaner en die sending. Cape Town: NG Kerkboekhandel.         [ Links ]

Gereformeerde Kerke 2009. Algemene sinode 2009. Notule. Rapport deputate ekumenisiteit.         [ Links ]

Gerstner, JN 1991. The thousand generation covenant. Dutch Reformed covenant theology and group identity in colonial South Africa, 1652-1814. Leiden: Brill.         [ Links ]

Giliomee, H 2003. The Afrikaners. Biography of a people. Cape Town: Tafelberg.         [ Links ]

Grobbelaar, PW 1974. Die Afrikaner en sy kultuur. Deel 1. Mens en land. Cape Town: Tafelberg.         [ Links ]

Handelinge van die Algemene Kerkvergadering 1888. Pretoria: Kerkargief.         [ Links ]

Hattersley, AF 1969. An illustrated social history of South Africa. Cape Town: Balkema.         [ Links ]

HKSA 2006. Agenda of the 10th General Church Assembly. Pretoria: Kerkargief.         [ Links ]

Jackson, N 2010. Drie kerke gaan weer praat oor eenheid. Beeld. 20 Januarie. Jacobs, L 2009. Gedagtes rondom kerkeenheid na aanleiding van Johannes 17. http://teo.co.za/artikel/articles/183/1/Gedagtes-rondom-kerkeenheid-na-aanleiding-van-Johannes Date accessed: 12 January 2010.         [ Links ]

Johnstone, PJStG, Johnstone RJ, Mandryk, J 2001. Operation world. Virginia: Donnelley.         [ Links ]

Jooste, JP 1946. Die verhouding tussen kerk en staat aan die Kaap tot die helfte van die 19de eeu. Bloemfontein: SACUM.         [ Links ]

Karkkainen, V-M 2002. An introduction to ecclesiology: ecumenical, historical & global perspectives. Illinois: InterVarsity.         [ Links ]

Kasper, W 2004. That they may all be one: the call to unity today. London: Burns & Oats.         [ Links ]

Kruger, BR 1957. Die ontstaan van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika. Pretoria: V & R Drukkery.         [ Links ]

Mills, CW 1958. The causes of World War Three. New York: Simon & Schuster. 1976 reprint: Westport: Greenwood press.         [ Links ]

Nel, AF 2003. Op soek na God ... buite die kerk? Wen weer ontnugterde gelowiges se vertroue. Wellington: Lux Verbi.         [ Links ]

NGK Algemene sinode Ekumeniese verbande. www.ngkerk.org.za/ekumenise.asp Date accessed 13 April 2010.         [ Links ]

NHKA 1862. Kommissie van die AKV. Notulen. Pretoria: Kerkargief.         [ Links ]

NHKA 1928. Algemene Kerkvergadering. Notulen. Pretoria: Kerkargief.         [ Links ]

NHKA 1945. Algemene Kerkvergadering. Notules. Pretoria: Kerkargief.         [ Links ]

NHKA 1985. Kerk en Wêreld 2000. Pretoria: KITAL.         [ Links ]

NHKA 1991. Kommissie van die Algemene Kerkvergadering 1991. Resultate van die TKK. Handelinge van die afvaardiging van die NG Kerk, die NH kerk en die Gereformeerde kerke in Suid-Afrika Januarie 1991-Desember 1993. Pretoria: Kerkargief.         [ Links ]

NHKA 2006. 68ste Algemene Kerkvergadering: Besluitebundel: Verband met ander kerke.         [ Links ]

Oliver, E 2005. The impact of Christian education on the Zuid-Afrikaansche Republiek. Unpublished dissertation. University of South Africa, Pretoria.         [ Links ]

Oliver, E 2006. Afrikaner spirituality: a complex mixture. Hervormde Teologiese Studies 62(4):1469-1487.         [ Links ]

Oliver, E 2007. Die rol en taak van die kerk ten opsigte van begrafnisgebruike. Verbum et Ecclesia 28(2), 558-579.         [ Links ]

Oliver, E 2008. Die invloed van die Christendom op die Suid-Afrikaanse samelewing. In die Skriflig 42(2), 305-326.         [ Links ]

Oliver, E 2010. South Africa: the arduous task of facing our religious past. Unpublished paper read at the 21st International Congress of Historical sciences, Amsterdam, August 2010.         [ Links ]

Patterson, S 1957. The last trek: a study of the Boer people and the Afrikaner nation. London: Routledge.         [ Links ]

Pont, AD 1968. 'n Oorsig van die algemene kerkgeskiedenis en die geskiedenis van die Nederduitsch Hervormde kerk van Afrika. Pretoria: HAUM.         [ Links ]

Pont, AD 1970. 'n Oorsig van die geskiedenis van die Nederduitsch Hervormde kerk van Afrika. Pretoria; HAUM        [ Links ]

Ruperti, RM 1963. Die Suid-Afrikaanse skooleindeksamens in die algemeenvormende sekondêre onderwys, 1850-1952. Pretoria: Van Schaik.         [ Links ]

SACC 2008. South African Council of Churches. Members list. www.sacc.org.za Date accessed: 19 April 2010.         [ Links ]

Scholtz, GD [sa].         [ Links ] Die geskiedenis van die Nederduitse Hervormde of Gereformeerde kerk in Suid-Afrika. 1885-1910. Pretoria: NGK Uitgewers.

Schutte, JHT 1943. Die kulturele eenwording van die Boere in die Republieke, 1854-1877. Unpublished dissertation, University of Pretoria, Pretoria.         [ Links ]

Spoelstra, B 1963. Die Doppers in Suid-Afrika 1760-1899. Kaapstad, Bloemfontein, Johannesburg: Nasionale Boekhandel.         [ Links ]

Steyn, GJ 2006. Die NG Kerk se identiteitskrisis. Deel 2: Huidige bewegings, tendense of mutasies. Nederduitse Gereformeerde Teologiese Tydskrif 47(3 & 4), 661-676.         [ Links ]

Strauss, SA 2000. Die dogmatiese lyn in die Nederduitse Gereformeerde Kerk, in Tolmie, DF (red), Kaleidoskoop 2000. Artikels oor teologie: gedenkuitgawe Fakulteit teologie UOVS 1980-2000. Acta Theologica 2000. Supplementum 1, 117-146.         [ Links ]

The Netherlands 1998. Microsoft Encarta Encyclopaedia.         [ Links ]

Tingay, P & Johnson, J 1978. Transvaal epic. Cape Town: Khenty.         [ Links ]

Van der Watt, PB 1989. Die Nederduitse Gereformeerde Kerk. 1652-1905. Deel 1 tot 3. Pretoria: NG Kerkboekhandel.         [ Links ]

Van Genderen, J & Velema, WH 1992. Beknopte gereformeerde dogmatiek. Kampen: Kok.         [ Links ]

Van Helden, M 2009. Ons Kerk se geskiedenis. www.gkcenturion.org.za/artikels.html Date accessed: 19 May 2010.         [ Links ]

Van Jaarsveld, FA 1962. Die tydgenootlike beoordeling van die Groot Trek 1836-1842. Pretoria: Unisa Uitgewers.         [ Links ]

Van Wyk, A 2009. Drie debatte, baie vrae. Beeld. By, 19 Junie.         [ Links ]

Van Wyk, T & Buitendag, J 2006. Die dimensies "eenheid" en "katolisiteit" in die ekklesiologie van die Nederduitsch Hervormde Kerk sedert Ottawa 1982. Hervormde Teologiese Studies 64(3), 1447-1473.         [ Links ]

WCRC 2010. Members. www.wcrc.ch/node/164 Date accessed: 1 November 2010.         [ Links ]

Whitley, OR 1969. The church: mirror or window? Images of the church in American Society. St Louis: The Bethany Press.         [ Links ]