Die Afrikaans van die Bybelvertaling van 1933

 

The Afrikaans of the Bible translation of 1933

 

 

J.C. Steyn

Departement Afrikaans en Nederlands, Duits en Frans, Universiteit van die Vrystaat, Posbus 339, Bloemfontein 9300. E-pos: steynjaap@mweb.co.za

 

 

---

ABSTRACT

The first translators of the Bible had to start their work before the standardisation of Afrikaans. This article firstly explores the difficulties encountered by the Bible translators in breaking with the language of the Statenbijbel. Secondly, it is indicated how translators were able to utilise the insights of linguists and language practitioners who were in the process of standardising the Afrikaans language. The article explores difficulties encountered by the 1933 translators regarding vocabulary, pronouns, verbs and adjectives. From the translations it is clear that by 1922 the Afrikaans is/was/wees already fell into disuse regarding verbs referring to movement and the changing of state. Not one of the translators considered the imperfect seriously; only in the 1933 translation was the historical present tense used in a stylistically satisfactory manner. The plurals of adjectives in a substantive function, and the negative imperative, were not used consistently in the 1933 translation.

Keywords: Bible translation, Standardisation of Afrikaans, Afrikaans syntax

---

Trefwoorde: Bybelvertaling, Standaardisering van Afrikaans, Afrikaanse sintaksis

---

 

 

“Full text available only in PDF format”

 

 

BIBLIOGRAFIE

Bijbel 2004. De Nieuwe Bijbelvertaling. 's Hertogenbosch: Uitgeverij NBG Heerenveen/ Katholieke Bijbelstichting.         [ Links ]

Boshoff, S.P.E. 1921. Volk en taal van Suid-Afrika. Kaapstad: De Bussy/HAUM.         [ Links ]

Botha, E. 1980. Oor die Afrikaanse prosa en ander opstelle. Kaapstad: Tafelberg.         [ Links ]

Conradie, C.J. 1983. Afrikaanse Bybelvertaling: 'n taal in wording. Lesing, gelewer op 2 Augustus        [ Links ]

Conradie, C.J. 1983 aan die RAU as deel van die Biblia 83-viering. 'n Kopie word gehou by die Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum in Bloemfontein.         [ Links ]

Conradie, C.J. 1986. Taalgeskiedenis. Pretoria/Kaapstad: Academica.         [ Links ]

Conradie, W.J. 1916. Bybelgeskiedenis vir ons volk. Tweede druk of uitgaaf. Kaapstad: HAUM.         [ Links ]

De Vries, J.W., Willemyns, R. & Burger, P. 1994. Hef verhaal van een taal. Negen eeuwen Nederlands. Amsterdam: Prometheus.         [ Links ]

Die Bybel in Afrikaans 1953. Die Bybel 1933/53-vertaling. Kaapstad: Bybelgenootskap van Suid-Afrika.         [ Links ]

Die Bybel in Afrikaans 1983. Nuwe vertaling. Goue-Jubileum-Uitgawe 1933-1983. Kaapstad: Bybelgenootskap van Suid-Afrika.         [ Links ]

Die Genootskap van Regte Afrikaanders (GRA) 1876. Eerste beginsels van die Afrikaanse taal. Kaapstad: GRA.         [ Links ]

Groot Nieuws Bijbel 1983. Vertaling in omgangstaal. Haarlem: Nederlandsche Bijbelgenootschap.         [ Links ]

Keet, B.B. 1951. Hoe die Nuwe Testament hersien is. Die Huisgenoot, 30 November, pp. 13, 115-117.         [ Links ]

Keet, B.B. 1970a. Die Statebybel en die Afrikaanse Bybel. Die Kerkbode, 1 April.         [ Links ]

Keet, B.B. 1970b. Bible translation, Afrikaans. SESA 2. Kaapstad: Nasou, SESA.         [ Links ]

Louw, N.P. Van Wyk 1986. Versamelde Prosa 2. Kaapstad: Human & Rousseau.         [ Links ]

Naudé, J.A. 2004. Afrikaanse Bybelvertalings "vir Afrika". Die vertalers en hulle kulturele agenda. Acta Theologica 24(1):127-146.         [ Links ]

Naudé, J.A. 2005. Translation and cultural transformation. The case of the Afrikaans Bible translations. In: E. Hung (ed.), Translation and cultural change: Studies in history, norms and image-projection. John Benjamins Translation Studies Series 61 (Amsterdam: Benjamins), pp. 19-42.         [ Links ]

Naudé, J.A. 2008. The role of pseudo-translations in early Afrikaans travel writing. A corpus-based translation analysis. Southern African Linguistics and Applied Language Studies 26(1):97-106.         [ Links ]

Naudé, J.A. & Van Rooyen, M. 2008. Vertalers span saam om Bybel te vertaal. Bylae tot Volksblad, 27 Augustus, p. 9.         [ Links ]

Nienaber, P.J. 1934. Die geskiedenis van die Afrikaanse Bybelvertaling. Kaapstad: Nasionale Pers.         [ Links ]

Nienaber, P.J. 1953. Monumentale werk het ywer en opoffering geverg. Die Huisgenoot, 4 September. Pienaar, E.G. 1926. Taal en poësie van die Tweede Afrikaanse Taalbeweging (derde druk). Kaapstad: Nasionale Pers.         [ Links ]

Nienaber, P.J. 1946. Die triomf van Afrikaans (tweede hersiene druk). Kaapstad: Nasionale Pers.         [ Links ]

Ponelis, F. 2002. The language ecology of a new Afrikaans Bible. In: J.A. Naudé & C.H.J. van der Merwe (eds.), Contemporary translation studies and Bible translation. A South African perspective. Acta Theologica, Supplementum (Bloemfontein: Universiteit van die Vrystaat), pp. 280-289.         [ Links ]

Raidt, E.H. 1968. Geskiedenis van die byvoeglike verbuiging in Nederlands en Afrikaans. Kaapstad: Nasou.         [ Links ]

Raidt, E.H. 1980. Afrikaans en sy Europese verlede. Kaapstad: Nasou.         [ Links ]

Scholtz, J. du P. 1965. Die Afrikaner en sy taal 1806-1875. Kaapstad: Nasou.         [ Links ]

Scholtz, J. du P. 1980. Die wording en ontwikkeling van Afrikaans. Kaapstad: Tafelberg.         [ Links ]

Smith, J.J. 1917. Taalvrae en -antwoorde. De Huisgenoot 1(12), April 1917, pp. 314-315.         [ Links ]

Steyn, J.C. 1987. Trouwe Afrikaners. Aspekte van Afrikanernasionalisme en Suid-Afrikaanse taalpolitiek 1875-1938. Kaapstad: Tafelberg.         [ Links ]

Steyn, J.C. 1989. 'n Paar aantekeninge oor Afrikaanse koerante se grammatiese probleme in die 'owergangstijdperk' tot omstreeks 1917. SA Tydskrif vir Taalkunde 7(1):20-29.         [ Links ]

Steyn, J.C. 1998. Van Wyk Louw - 'n lewensverhaal. Kaapstad: Tafelberg.         [ Links ]

Trudgill, P. 1983. Sociolinguistics. An introduction to language and society. Harmondsworth: Penguin.         [ Links ]

Van der Sijs, N. 2004. Taal als mensenwerk. Het ontstaan van het ABN. Den Haag: Sdu Uitgevers.         [ Links ]

Van der Wal, M. 1994. Geschiedenis van het Nederlands. Utrecht: Het Spectrum.         [ Links ]

Van Schoor, M.C.E. 1992. John Daniel Kestell. 1854-1941. Bloemfontein: Oorlogsmuseum van die Boere-republieke.         [ Links ]

Van Zijl, W.J.         [ Links ] [s.a.] (±1992). Van skeepskis na wakis tot boekrak. s.l.: Lux Verbi.

Van Zyl, A.H. 1967. Bybelvertaling in teorie en praktyk. Tydskrif vir Geesteswetenskappe 7(2):403-413.         [ Links ]

Van Zyl, A.H. 1983. Die Ou Testament in eietydse Afrikaans. Buurman September-November:39-41.         [ Links ]

Verdam, J. & Stoet, P.A. (Hersiener) 1923. Uit de geschiedenis der Nederlandsche taal. Zutphen: W.J. Thiem.         [ Links ]

Von Wielligh, G.R. 1925. Baanbrekerswerk. Pretoria: Van Schaik.         [ Links ]

 

 

1 Die verskyning van die Afrikaanse Bybelvertaling van 1933 is in Augustus 2008 op verskeie maniere herdenk, onder meer met die publikasie van Die Bybel 1933/53-vertaling. Verder het die Bybelgenootskap van Suid-Afrika 'n Bybelfeesviering in Bloemfontein gereël wat begin het met 'n konferensie in samewerking met die Fakulteit Teologie van die Universiteit van die Vrystaat. Verskeie aspekte van die 1933-vertaling is bespreek. Hierdie stuk is 'n verwerking van 'n voordrag oor die Afrikaans van die 1933-vertaling.