Abstract

MTHEMBU, Anele  and  HLOPHE, Syathokoza. Ho aha mamello ea phetoho ea maemo a leholimo metseng e tlokotsing: Phuputso ea masepala oa setereke sa umkhanyakude. Town reg. plan. (Online) [online]. 2020, vol.77, pp.42-56. ISSN 2415-0495.  http://dx.doi.org/10.18820/2415-0495/trp77i1.4.

Phetoho ea maemo a leholimo Afrika Boroa e ntse e le taba ea ngongoreho ea sechaba, moruo le tikoloho. Ho nyoloha hoa maqhubu le matla a liketsahalo tsa maemo a leholimo li tlisa tlokotsi likarolong tsa tikoloho, sechaba le moruo, e leng ts'ireletso ea lijo, lisebelisoa tsa metsi, temo, mefuta-futa ea bochaba, bohahlauli le bofuma. Bakeng sa ho loants'a mathata a sechaba, moruo le tikoloho mabapi le litaba tsa phetoho ea maemo a leholimo, leseli le hlahang mabapi le maano a phetoho ea maemo a leholimo le fana ka maikutlo a hore, ho aha botsitso litsing tsa batho le tsa tikoloho ke tsela e nepahetseng ea ho loants'a maemo a tikoloho le phapang e ka tlisoang ke bokamoso. Ka ts'ebeliso ea mokhoa oa boleng bo holimo oa lipatlisiso, sengoloa sena se lekola hore na sechaba se tlokotsing seterekeng sa Mmasepala sa uMkhanyakude se ka khona ho mamella litlamorao tsa phetoho ea maemo a leholimo. Masepala oa Setereke oa UMkhanyakude o mahaeng haholo 'me setereke sena ke seseng sa litereke tse futsanehileng ka ho fetisisa KwaZulu-Natal, ka bongata ba batho le malapa a sotlehileng sechabeng le moruong, moo ho bileng ho nang le litlamorao tse mpe ka lebaka la phetoho ea maemo a leholimo ha a bapisoa le a libakeng tsa litoropo. Linthla Ii ile tsa hlahlojoa ho sebelisoa tlhaiso-leseling le kakaretso ea likarolo tsa tlhaho ea bophelo le moruo. Phuputso ena e fana ka maikutlo a hore ho aha boits'oaro ba phetoho ea maemo a leholimo ho a khonahala ha mehato e nkuoang ho laola libaka tse tlokotsing joalo ka tse Masepaleng oa Setereke sa uMkhanyakude, ele e hlophisehileng e bile e kenyeletsa maikutlo a sechaba. E khothaletsa hore litekolo tsa sekhahla sa kahisano (SIA) di etsoe ho thusa mabapi le ho lekola litlamorao tsa kahisano tse ka bang teng ho latela liketso tsa maano.

Keywords : Adaptation; climate change; resilience; vulnerability.

        · abstract in English | Afrikaans     · text in English     · English ( pdf )