Abstract

LOUBSER, Ananka. Verandering in epistemiese raamwerke: Willekeurig of beperk?. Koers (Online) [online]. 2012, vol.77, n.2, pp.1-10. ISSN 2304-8557.

Sedert die eerste verskyning van 'n soliede anti-positivistiese benadering in wetenskapsfilosofie, is 'n belangrike vraag hoe en waarom epistemiese raamwerke oor tyd verander, gewysig of selfs gesubstitueer word. In kontemporêre wetenskapsfilosofie kan drie hoof benaderings tot raamwerk-verandering in die humanistiese tradisie bespeur word: 1. In beide pre-teoretiese en teoretiese domeine vind verandering plaas volgens 'n taamlike beperkte, voorspelbare of selfs voorafbepaalde patroon (bv. Holton). 2. Verandering vind plaas op 'n wyse wat meer willekeurig of onvoorspelbaar en sonder beperkings is (bv. Kuhn, Feyerabend, Rorty, Lyotard). 3. Tussen hierdie benaderings kan 'n middel posisie aangetref word, wat 'n tipe sintese probeer handhaaf (bv. Popper, Lakatos). Hierdie situasie noodsaak verduideliking en sistematisering en die artikel het dan gepoog om meer duidelikheid te bied oor hoe verandering in pre-wetenskaplike raamwerke plaasvind. Verder is transendentale kritiek van die bogenoemde benaderings in die artikel aangebied. Die artikel het voorgestel dat die bogenoemde benaderings nie volledig bevredigend is nie, aangesien verandering en konstantheid nie tot 'n voldoende mate geïntegreer is nie. 'n Alternatiewe model is voorgestel waarin verandering in epistemiese raamwerke plaasvind volgens 'n patroon wat nie heeltemal willekeurig of beperk is nie, sodat verandering dinamies is, maar nie arbitrêr nie. Laasgenoemde posisie is integraal, eerder as dialekties en stem dus nie met posisie drie ooreen nie.

        · abstract in English     · text in English     · English ( pdf )