Resumo

CLOETE, Fanie. 'n Herbeoordeling van Niccolò Machiavelli se die-doel-heilig-die-middele-benadering tot regeer-kunde. Tydskr. geesteswet. [online]. 2023, vol.63, n.1, pp.83-98. ISSN 2224-7912.  http://dx.doi.org/10.17159/2224-7912/2023/v63n1a5.

Niccolò Machiavelli het oor 'n tydperk van vyf eeue 'n onverdiend negatiewe staatkundige reputasie as 'n siniese, immorele, magsugtige, wreedaardige en opportunistiese politieke Renaissance-intellektueel gekry. Hy het naamlik gedurende en ná sy betrokkenheid as senior beampte en adviseur in die regering van die Florentynse Republiek 'n besonder sterk premie geplaas op 'n regeerbenadering van "die doel heilig die middele", wat dikwels as oneties beskou word. Sy standpunte is vir baie lank geïsoleerd beoordeel van die komplekse omstandighede waarin hy geleef en gewerk het. Al hoe meer resente kommentaar op en beoordelings van sy werk erken egter dat hy hierdie slegte reputasie verwerf het omdat hy onder die baie moeilike omstandighede van sy tyd en ter wille van sy eie oorlewing en ambisie sy lojaliteit moes bewys aan die wrede outoritêre heersers onder wie hy geleef en gewerk het. Hy het inderwaarheid konsekwent probeer om fundamentele demokratiese regeer-kundebeginsels en -doelwitte, soos stabiliteit, responsiwiteit, openbare deelname, burgerlike tevredenheid en volhoubaarheid, na te streef en te bevorder, maar moes dit op meestal implisiete wyse doen, nie eksplisiet nie. In die lig van resente navorsingsbevindings en gevolgtrekkings beoordeel hierdie artikel sy rol as Renaissance-denker, diplomaat, strateeg en beplanner in 'n meer positiewe lig. Hy was 'n rigtinggewende grondlegger van die demokratiese magspolitieke denkskool in die politieke wetenskap.

Palavras-chave : demokrasie; demokratisering; die doel heilig die middele; etiek; Machiavelli; Medici; moraliteit; regeerkunde; Florentynse Republiek; responsiwiteit.

        · resumo em Inglês     · texto em Africaner     · Africaner ( pdf )