Abstract

DE KLERK, Pieter. Historia [online]. 2014, vol.59, n.1, pp.1-17. ISSN 2309-8392.

Die koerant De Zuid-Afrikaan, wat in 1830 opgerig is om veral as mondstuk te dien van die Nederlandstalige inwoners van die Kaapkolonie, het hom beywer vir die totstandkoming van 'n wetgewende liggaam as deel van 'n verteenwoordigende bestuurstelsel vir die kolonie. Die blad het 'n opvoedingskwalifikasie bepleit om te bepaal watter inwoners die lede van hierdie parlement moet aanwys. Die vernaamste koloniale amptenare en leiersfigure onder die koloniste was egter ten gunste van 'n eiendomskwalifikasie. Onder hulle was daar diegene wat 'n hoë eiendomsvereiste wou hê en ander wat ten gunste van 'n laer vereiste was. De Zuid-Afrikaan het 'n lae eiendomskwalifikasie voorgestaan en het as vernaamste argument daarvoor aangevoer dat bruin mense anders feitlik heeltemal van stemreg uitgesluit sou wees. Toe die Britse regering in 1853 'n Grondwet vir die kolonie goedkeur met insluiting van 'n lae eiendomsvereiste vir stemreg, het die blad die Grondwet verwelkom as "liberaal bo verwagting" en die hoop uitgespreek dat in die nuwe parlement oorwegings van klas of kleur geen rol sal speel nie.

Keywords : De Zuid-Afrikaan; Kaapkolonie; verteenwoordigende bestuur; wetgewende vergadering; bruin mense; stemregvereistes; De Zuid-Afrikaan.

        · abstract in English     · text in Afrikaans     · Afrikaans ( pdf )